وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ ﴿۱۳۲﴾
و خدا و پیامبر را اطاعت کنید، تا مشمول رحمت شوید.
وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ وَجَنَّةٍ عَرْضُهَا السَّمَاوَاتُ وَالْأَرْضُ أُعِدَّتْ لِلْمُتَّقِینَ ﴿۱۳۳﴾
شتاب کنید برای رسیدن به آمرزش پروردگارتان؛ و بهشتی که وسعت آن، آسمانها و زمین است؛ و برای پرهیزگاران آماده شده است
الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللَّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ ﴿۱۳۴﴾
همانها که در توانگری و تنگدستی انفاق میکنند؛ و خشم خود را فرو میبرند؛ و از خطای مردم میگذرند، و خدا نیکوکاران را دوست دارد
وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ وَمَنْ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلَّا اللَّهُ وَلَمْ یُصِرُّوا عَلَى مَا فَعَلُوا وَهُمْ یَعْلَمُونَ ﴿۱۳۵﴾
و آنها که وقتی مرتکب عمل زشتی شوند، یا به خود ستم کنند به یاد خدا میافتند، و برای گناهان خود طلب آمرزش میکنند - و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد؟ - و بر گناه، اصرار نمیورزند، با اینکه میدانند
أُولَئِکَ جَزَاؤُهُمْ مَغْفِرَةٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَجَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِینَ ﴿۱۳۶﴾
آنها پاداششان آمرزش پروردگار، و بهشتهایی است که از زیر (درختان) آنها نهرها جاری است، جاودانه در آن میمانند؛ چه نیکو است پاداش اهل عمل
نشانه های باتقوا:
۱)اطاعت از خداوند و رسول(وَأَطِیعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ):
در اسلام چیزی به عنوان گوشگیری و دوری از جامعه و ترک دنیا وجود ندارد و رهبانیت(عمل راهب های مسیحی)یک نوع بدعت است در واقع در اسلام عالم،به عنوان شخصی است که زره تقوا را بر تن دارد و به کمک دیگران(غافلین)می شتابد در واقع بین عالم و عابد فرق است که جناب سعدی آن را بیان کرده و در کتاب هم اشاره شده:
صاحبدلی به مدرسه آمد زخانقاه/بشکست عهد صحبت اهل طریق را
گفتم میان عالم و عابد چه فرق بود؟/تا اختیار کردی از آن این فریق را
گفت آن گلیم خویش به در میبرد ز موج/و این جهد میکند که بگیرد غریق را
پس
رهبانیون کسانی هستند که اطاعت از خداوند ندارند چون رهبانیت دردین ذکر نشده است(وَ رَهْبانِیَّةً
ابْتَدَعُوها ما کَتَبْناها عَلَیْهِم:رهبانیّتى را که ابداع کرده بودند، ما بر
آنان مقرّر نداشته بودیم)
پس در واقع آنها صاحب تقوا نیستند و این مسلک وصاحبان آن مسلک تقوا و باتقوایان نیست و تقوا را که مقدمه پیروزی است را دارا نیستند و علت ذکر اطاعت پیامبر به علت وجود این افراد دو رو است که باید شناخته شوند(وَ قالَتِ الْیَهُودُ وَ النَّصارى نَحْنُ أَبْناءُ اللَّه) ولی چون از اطاعت پیامبر فرار میکردند از دایره متقین خارج می شوند. اما بعد از اطاعت خدا و رسول رحم خداوند می آید
رحم(لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ)
عامه مردم:بعد از ارتکاب گناه و خطا می آید
قرآن:بعد از انجام عمل صحیح و مورد رضایت خدا میآید
رحمی که اینجا مورد نظر است؛انسان را دعوت به اطاعت پذیری از پیامبر میکند؛چرا که مؤمن واقعی اینگونه است(فلا وَ رَبِّکَ لا یُؤْمِنُونَ حَتَّى یُحَکِّمُوکَ فیما شَجَرَ بَیْنَهُمْ ثُمَّ لا یَجِدُوا فی أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَیْتَ وَ یُسَلِّمُوا تَسْلیما)
۲)سبقت گرفتن به سمت مغفرة الهی(وَسَارِعُوا إِلَى مَغْفِرَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ)
معنی مغفرة
عامه:بعد از ظلم در حق شخصی ما از او طلب بخشش میکنیم و او میبخشد
قرآن:معنای مغفرة یعنی التیام دادن و پرکردن؛گناه مثل زخم و خلاء در روح است و زمانی که این خلاء برطرف شود میگوییم غفران
چگونه برطرف میشود؟
زمانی که این کمبود و عقب ماندگی را جبران کنیم غفران شامل حالمان میشود؛در واقع غفران و ببخش شامل حال کسی میشود که توبه کند(یعنی از مسیر اشتباهی که رفته برگردد)و عملی انجام دهد که جبران کاستی ها کند(خلاء را پرکند)بعد از آن خداوند او را میبخشد و خلاء گناه او را پر میکند(إِنِّی لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدى)
۳)انفاق در خوشی و ناخوشی(الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّاءِ وَالضَّرَّاءِ)
تعریف انفاق:
ـ عامه:هر نوع خرج کردنی در راه خدا برای کار خیر انفاق است
ـ قرآن:آن کمک یا مساعدتی است که یک خلاءرا و یک نیاز را برطرف میکند و نه هر بخشیدی هر پول دادنی
۴)کظم غیظ(وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ)
عقل انسان با تقوا بر احساسش غلبه دارد؛در حدی که میتواند آن را فروکشانده و کنترل البته به معنای فراموش کردن نیست چون ما به احساسی که بر مبنای عقل باشد نیاز داریم؛مثل خشم
۵)گذشت کردن از مردم(وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ)
یعنی گذشت کردن از خطاهای مردم از گناهان و اشتباهات مردم اما از گناهی که عمداً انجام میشود(همراه با پافشاری)؛نباید گذشت.مقصود در اینجا لغزش های فراوان مردم است.
۶)یاد خدا کردن بلافاصله بعد از خطا و استغفار سریع(وَالَّذِینَ إِذَا فَعَلُوا فَاحِشَةً أَوْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ ذَکَرُوا اللَّهَ فَاسْتَغْفَرُوا لِذُنُوبِهِمْ)
یعنی وقتی گناه بزرگی انجام میدهند یا به خودشان ظلم میکنند سریع به یاد خدا می افتند و در غفلت نمی مانند.البته ذکر خدا سلاح است؛وقتی شیاطین او را برای گمراهی احاطه میکنند(إِنَّ الَّذینَ اتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا فَإِذا هُمْ مُبْصِرُون)خدا را به یاد می آورند؛یعنی ریسمان نجات فقط همین است
ولی باتقوا ها بعد از ذکر خدا،استغفار میکنند یعنی همانطور یعنی همانطور که گفته شد برای التیام خلاء گناه به تکاپو می افتند و این امر بدون کمک خداوند ممکن نیست پس بعد از این تکاپو پاداش میگیرند و آن مغفرت از جانب خداست
